materiaal

papierkeuze

Er bestaan verschillende soorten aquarelpapier! Het is belangrijk dat je goed weet op welk papier je schildert. De keuze is afhankelijk van het effect en het resultaat dat je wil bekomen.

Er zijn 3 kenmerken waar je moet op letten:
het gewicht of de dikte,
de structuur (ruw, fijn of glad)
de samenstelling (katoen of houtpulp).

Qua dikte gebruik je het best papier van 300 gram. Er bestaat ook zwaarder en lichter papier.

De oppervlaktestructuur kan verschillen. Papier kan, ruw, fijn of glad zijn. Bij katoen is ruw papier niet bewerkt. Fijn of mat papier is koudgeperst en glad papier (ook wel satiné genoemd) is warm geperst. Dit is minder geschikt voor beginners.

Papier van 100% katoen neemt het water en de verf makkelijk op.  Bij cellulose is dat minder het geval, waardoor je beter wat droger gaat werken.
Al deze kenmerken staan aangegeven op de verpakking. Cellulose staat vaak niet vermeld!

Ruw papier en fijn papier van Arches (300 gram katoen)

Als je pas begint, raad ik papier van 100% katoen aan. Maar elke schilder is verschillend. Mogelijks is cellulose de beste keuze voor jou als je illustratief werkt, gedetailleerd en bepaalde effecten wil bekomen.

Dit is een spiraalblok met cellulosepapier (300 gram van Canson)

Eens je een aantal technieken onder de knie hebt, kan je verschillende soorten papier uitproberen.
Ik schilder hoofdzakelijk op ruw en fijn papier van het merk Arches, 300 gram, zuiver katoen.
Ik koop grote vellen papier (56x76cm) en verscheur deze volgens het formaat dat ik nodig heb. Vaak span ik mijn papier vooraf op, op een houten plank. Hoe je dit doet vind je op mijn website. Als ik pleinair  werk plak ik het ook vaak gewoon vast met schilderstape.

Het katoenen papier heeft een voor- en achterzijde. De zijde waar het watermerk leesbaar is, dat is de voorzijde.

Dit is het watermerk rechts onderaan op het blad.

Er bestaan nog kwaliteitsvolle merken, zoals Saunders Waterford, Artistico Fabriano, Hahnemule, Canson enz…Ik verander niet graag van merk omdat dit het resultaat van mijn werk kan beïnvloeden.

Je kan ook gelijmde blokken van verschillende merken aanschaffen of spiraalblokken, keuze te over. Experimenteer maar eens zelf met hetzelfde onderwerp op verschillende soorten papier! Vooral 100% cellulose en 100% katoen geven een ander resultaat alsook de structuur.

Blok met gelijmde vellen

Dus vooraleer je begint, bekijk goed de kwaliteit van je papier, want daar schuilt een kans tot ontgoocheling, frustratie of mislukking!

Aquarelverf kan je aanschaffen vloeibaar in tubes en droog in napjes.

Persoonlijk geef ik de voorkeur aan het gebruik van tubes omdat ik onmiddellijk vloeibaar pigment kan opnemen. Ik duw de verf die ik nodig heb uit in mijn palet en kan starten met schilderen. Op die manier heb ik controle over de hoeveelheid pigment die ik opneem. Natuurlijk droogt het resterend pigment op, maar bij een volgende schilderssessie spuit ik alvast –vooraleer te beginnen- de verf nat met een spray. Iets wat ik ook aanraad bij het gebruik van napjes.

Bij het gebruik van napjes moet je dmv het aanwezige water in je penseel het pigment losmaken. Je kan op die manier geen grote hoeveelheden pigment mengen in je palet. Napjes zijn dan ook het meest aangewezen als je werkt op klein formaat of om te schetsen.

pigmentkeuze
Er is zijn heel veel verschillende pigmenten op de markt in verschillende merken. Ik gebruik verf van het merk Winsor & Newton en Daniel Smith. Sommige merken hebben een studentkwaliteit en een kunstenaarskwaliteit. Ik raad  aan om onmiddellijk kunstenaarskwaliteit aan te schaffen. Beperk het aantal kleuren als je pas begint. Een aantal basiskleuren in tinten blauw, rood, geel en aantal aardetinten is voldoende.
Elke basiskleur heeft een warme en een koude versie. Je schaft beide aan. In totaal heb je dus om te starten een 8-tal kleuren. Eens je vertrouwd bent met deze kleuren, kan je deze selectie uitbreiden.

kenmerken van de pigmenten:
Ik gebruik voornamelijk zuivere pigmenten. Dit betekent dat enkel pigment van de aangegeven kleur aanwezig is. Dan staat er ook maar 1 code aangegeven op de tube Bij Paynes Grey bvb zijn er 3 verschillende pigmenten aanwezig.
Pigmenten kunnen transparant, semi-transparant, semi-dekkend of dekkend (opaak) zijn, maar doordat je de meeste verdund gebruikt hebben ze allemaal een zekere transparantie. Echter om het volle effect van aquarel te bekomen werk je best met vooral transparante kleuren.
Dekkende kleuren hebben echter ook hun specifieke kenmerken die je voor bepaalde doeleinden of effecten kan gebruiken.

Hoe herken je transparant,halftransparant, halfdekkend en dekkend?
Ahv het vierkantje op de tube.

op de zijkant van deze tube zie je het vierkantje halfdekkend

Wil je meer uitleg? Klik dan hier voor een filmpje.

Sommige pigmenten granuleren. Dit betekent dat de pigmentdeeltjes zichtbaar worden in de structuur van het papier vb ultramarijn blauw.


Het ene pigment trekt ook meer in het papier dan het ander waardoor het achteraf nog moeilijk weg te nemen is (wordt ook wel ‘staining‘ genoemd). Het soort papier waarop je schildert speelt hier ook een rol. Verf laat zich minder makkelijk wegnemen op zuiver katoen.

Verf wordt gemengd op een palet.
Er bestaan verschillende soorten en formaten.
Ik gebruik een metalen of kunststof palet dat ik kan open- en dichtklappen.

metalen palet

kunststof palet
Het kunststof palet is kleiner en lichter en dus handiger om mee te nemen.

Ik heb ook een groot kunststof mengpalet met een deksel maar deze heeft geen afgescheiden mengzones.Ook al werk ik op groot formaat, ik maak zelden grote hoeveelheden pigment aan op voorhand, dus de bescheiden mengzones van mijn palet volstaan. Voel je echter vrij om eventueel porseleinen schoteltjes te gebruiken voor grotere hoeveelheden verf.

in een schoteltje kan je grotere hoeveelheden pigment aanmaken

Net zoals bij papier heb je bij penselen een aantal kenmerken waarmee je rekening moet houden:
-het haar
-de vorm
-het formaat

Het haar
Het haar van penselen bestaat uit marter of eekhoornhaar maar er bestaan ook goede penselen van synthetisch haar en deze zijn goedkoper.

De vorm
De meest voorkomende penselen zijn rond of plat. Ik schilder voornamelijk met ronde penselen maar ik gebruik ook platte penselen als ik bepaalde details wil schilderen (vb luiken). Een breed plat penseel gebruik ik voor wassingen op groot formaat.
Daarnaast heb je ook nog andere vormen nl een sleper (een lang dun penseel), een waaierpenseel, …

Het formaat
Je hebt penselen nodig van verschillende diktes.
De dikkere verwaspenselen heb je nodig voor het aanbrengen van wassingen alhoewel sommige aquarellisten de voorkeur geven aan een plat penseel. Verwaspenselen kunnen veel water opnemen. Als beginner heb je er een drietal nodig en raad ik aan om als dikste verwaspenseel te kiezen voor een dikte van ongeveer een wijsvinger, want elk merk heeft zijn nummering. Het is dus moeilijk om dit als referentie te gebruiken.

Daarnaast heb je ook fijne penselen nodig voor detailwerk. Deze nemen minder water op en zijn niet geschikt voor wassingen.

De keuze
Deze is afhankelijk van schilder tot schilder. De synthetische penselen van Escoda genieten mijn voorkeur. Zowel de verwaspenselen als de fijne penselen hebben de kenmerken die ik nodig heb voor mijn werk.

Zorg dat je –indien mogelijk- twee potjes water hebt.
Het éne gebruik je om je penselen uit te spoelen en het andere om je penseel te bevochtigen vooraleer verf op te nemen.

Je hebt het zuiver water ook nodig om zachte randen te schilderen of om de nat in nat techniek toe te passen.

Ik heb ook altijd een spray met zuiver water bij de hand om wassingen bij te werken of mijn palet te bevochtigen

spray met zuiver water
gegomde tape

Aquarelpapier zet uit als het water opneemt en krimpt wanneer het droogt. Om te voorkomen dat je papier bobbelt en oneffen wordt tijdens het schilderen kan je het vooraf opspannen. Daarvoor gebruik je gegomde tape. Deze bestaat in verschillende breedtes en kleuren. Let op dat de tape niet nat wordt want dan wordt hij onbruikbaar.
Hoe je je papier opspant met gegomde tape zie je hier.

schilderstape
schilderstape

Schildertape gebruik ik wanneer ik op kleiner formaat werk of op locatie, dan fixeer ik mijn blad op een houten plank met gewone schildertape. Ook deze bestaat in verschillende breedtes en kleefkracht.